3d baskı nedir?  3d baskı (3D Printing); bir çok farklı tanımlamaları olmakla birlikte en genel ifadeyle sanal formda (digital) tasarlanan bir nesnenin katmanlı üretim tekniğiyle katı modele dönüştürülmesidir.¹
3d baskı ya da üç boyutlu baskı; Vikipedia’da sanal ortamda tasarlanmış herhangi şekildeki bir üç boyutlu nesnenin katı formda basılması işlemi olarak tanımlanmaktadır. Bu işlemi gerçekleştiren cihazlara ise üç boyutlu yazıcı adı verilmektedir. Baskılar birçok türde hammaddenin kullanılması ile yapılabilmektedir.
Başka bir deyişle 3d baskı, bilgisayar ortamında bulunan sayısal dosyaların fiziksel nesnelere dönüştürülmesi işlemine verilen ad olarak da tanımlanabilir.

3D baskı için yer yer “katmanlı imalat” terimi de kullanılmaktadır. 3D basılı bir nesnenin oluşturulması için katman süreçleri kullanılır. Bir katkı işleminde, nesne oluşturuluncaya kadar art arda malzeme katmanları yerleştirilerek bir nesne üretilir. Bu tabakaların her biri, sonuçta elde edilen nesnenin (bir prototip, kalıp, vb. obje) ince dilimli bir yatay kesiti olarak görülebilir.

3d baskı için öncelikle yazıcının üreteceği üç boyutlu modelin oluşturulması gereklidir. Bu iki şekilde mümkündür, ilki üç boyutlu tasarım yapılabilen CAD (bilgisayar destekli tasarım) yazılımları kullanılarak model oluşturmaktır. Diğeri ise, mevcut bir üç boyutlu nesnenin 3d tarayıcı ile modelini almaktır.

Elimizde herhangi bir şekilde elde edilmiş 3d model verisi olduğu sürece, 3d yazıcılarda baskı işlemi yapılabilir. Böylelikle, 3d yazıcıların sunduğu imkanlar kullanılarak hızlı prototipleme yapma imkanına kavuşmuş oluruz. 3d baskı hizmeti bizlere düşük adetli ürün imalatı sunar. 3D baskı ile üretilen prototiplerinizi hem müşteri sunumlarında, hem de kendi imalat süreçlerinizi iyileştirmek maksadıyla kullanabilirsiniz.

Daha detaylı bilgi için, konu hakkında hazırlanmış makalemizi inceleyebilir ya da bize sorabilirsiniz.

3d Baskı Nasıl Yapılır? 3d  yazıcılarda baskı alma süreci ilk olarak tasarımın modellemesi ile başlar. Modelleme için yapılacak tasarımın niteliği de göz önüne alınarak 3 boyutlu tasarım programlarından ( Blender, Maya, Zbrush, Sketchup, Solidwork, Fusion 360, vb.) biri tercih edilebilir. 3d baskı nasıl yapılır sorusuna cevap ararken belirlenmesi gereken bir konu da ürünün niteliğine en uygun baskı metodunun seçilmesidir. Modelleme  kullanılacak yazıcı teknolojisinin özelliğine göre (SLA, FDM, SLS vb.) modelin en sorunsuz baskıyı verecek tarzda (örneğin; FDM yazıcı için desteklerden olabildiğince kaçınmak) tasarlanmasıdır. Model tasarlandıktan sonra 3d yazıcı için komutlar üretecek yazılımlar için gerekli (stl ve obj. vb.) formatta çıktı alınır.
Tasarım dosyası yazıcının anlayabileceği komutları (G-code) üretmek üzere bir arayüz programına (cura, zaxe, vb.) aktarılır. Bu program aracılığıyla baskı materyali, destek yöntemi vb seçenekler düzenlendikten sonra katmanlara göre dilimleme (slice) işlemi yapılır. Program ürettiği Gcode ile fdm yazıcılar için yazıcının eksendeki hareketlerini ısı vb değerleri düzenler ve yazıcıya komut olarak gönderir. Yazıcıda yazdırmaya başlatıldığında yazıcı bu komutlara göre baskıya devam eder ve sensörleriyle ısıyı takip eder. Sla yazıcılarda ise ışığın şiddeti ve kürlenme zamanına göre her katman için ayrı komutlar üretilerek G-code oluşturulur.

3D Baskının Avantajları Nelerdir? 3d baskı, 3d modeli katmanlara ayıran bir yöntemdir. Her katman 0.1 mm kalınlığında plakalardan oluşmaktadır. Oluşturulan plakalar birbiri üzerine kaynayarak model oluşturulur. Bu yönüyle bir bloğu kesme ve frezeleme ile yapılan talaşlı imalattan farklılık göstermektedir. Geride atık bırakmadığı gibi üretimde de esneklik ve yaratıcılık sağlamaktadır.³  Ayrıca 3d baskı küçük miktarlarda üretime uygun olduğundan plastik enjeksiyon teknolojisine göre daha ekonomik çözümler üretebilmektedir. Kalıba gerek duymadan sadece tasarımda yapılacak değişiklikle 3d yazıcılarla üretilen ürünün değişimine imkan sağlamaktadır. Bir başka avantajı ise diğer üretim metotlarıyla üretiminin zor veya imkansız olduğu modelleri üretebilmesidir.⁴ Bu yönüyle tasarımcılara limitlerin ötesinde esneklik ve yaratıcılık imkanı sunmaktadır. S43d olarak 3d tasarımdan 3d prototipleme ve en son 3d baskı süreçlerinde deneyimli kadromuzla muşteri memnuniyeti odaklı çalışmaktayız.

3d Yazıcı ile Neler Yapılabilir? 3d baskı teknolojisi sıklıkla yeni parçaların üretiminde hızlı metal ve plastik prototiplerin üretiminde kullanıldığı gibi nihai ürün üretiminde de kullanılmaktadır.⁵
3d baskı teknolojisinin günümüzde ana kullanım alanları;

• Prototipleme
• Özel parça üretimi
• Hobi ve ev gereçleri üretimi

Yakın gelecekte tıp (vücut parçaları), binalar ve araçlarda da kullanılması beklenmektedir.⁶
3d baskı, pratikliği sayesinde 3d tasarım ve 3d prototipleme sürecinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Tasarımı, üretmek, değiştirmek, karşılaştırmalı üretim yapmak saatler, haftalar içinde mümkün olduğundan aylar süren süreci kısaltmaktadır. Yıllar içinde yazıcıların fiyatlarının düşmesi sayesinde küçük işletmelerin de kullanımı her geçen yaygınlaşmaktadır. Ayrıca dişçilikte alçı diş kalıpları yerine reçine kalıpları ve döküm modellerin kullanımı, yine kuyumculuk sektöründe kullanılan mum modeller yerine döküm reçinesiyle üretilen modeller her geçen gün yaygın olarak kullanılmaktadır.

3d yazıcı ile yapılabilecekler bunlarla da sınırlı değildir. Yine 3 boyutlu yazıcılar ile havacılık, askeri, biyomedikal, dişçilik vb. alanlarda özel parçalar üretilmektedir.⁷ Bu üretim teknolojisinde ihtiyaç duyulan nihai parçaların dayanıklılığı ile parçaların üretim hızını artırmaya yönelik önemli yeni teknolojik gelişmeler devam etmektedir.
3d yazıcı teknolojisinin bir başka yaygın kullanım alanı ise hobi ve ev gereçleridir. Burada karşılaşılan en büyük güçlük modelin 3 boyutlu tasarımına ihtiyaç duyulmasıdır. Tasarım için ücretli/ ücretsiz CAD programları (Fusion 360, solidworks, blender, sketchup vb.) mevcut olduğu gibi yine ücretli/ücretsiz hazır modelleri (stl, obj vb. formatta) kullanıcıların hizmetine sunan web sitelerinin yaygınlaşması ve S43D gibi tasarım hizmeti veren işletmeler sayesinde bu sınırlamalar ortadan kalkmaktadır.
3d baskı teknolojisinin gelecekte tıp (ilaç, organ vb), tekstil (giyim, ayakkabı vb), konut (düşük maliyetli konut üretimi vb), otomotiv, havacılık ve uzay sanayinde gibi değişik sektörlerde daha yaygın kullanılması beklenmektedir. Tahminlere göre yakın gelecekte 3d baskı teknolojisi %18 artışla 2025 yılında 8.4 milyar dolarlık bir pazara sahip olması beklenmektedir.⁸

3d Baskı Nasıl Ortaya Çıkmıştır? Katman teknolojisi ile 3d baskı yapabilen 3 boyutlu yazıcı tasarımına ilişkin ilk yayınlar 1970 yılına dayanmaktadır.⁹ 3D yazıcı için ilk patent başvurusu ise 1981 yılında Japon Dr. Hideo Kodama’nın lazer ışınıyla reçinenin kürlenme teknolojisiyle (SLA)  3d baskı alabilen hızlı prototipleme cihazı için yapılmıştı. Kodama finansal sorunlar nedeniyle projeyi tamamlayamadı. 1984 yılında ise Charles Hull ilk SLA (stereolithography) 3d printeri üretmeyi başardı. Charles’in kurduğu “3D Systems” şirketi 1986’da ilk ticari yazıcıyı üretti. Aynı yıl Teksas üniversitesinden Carl Deckard bir başka teknolojiyle çalışan (SLS; selective laser sintering) 3 boyutlu yazıcı patenti için başvurdu. Bunu 1989 yılında Scott Crump’un ilk FDM (fused deposition modeling ) 3d yazıcısı izledi.¹⁰
Takip eden 20 yıl boyunca 3d baskı teknolojisi 3d yazıcılar ile işletmelerde kullanılıp gelişmeye devam etti. 2005 yılında ise Dr Gordon 3d yazıcıları herkese ulaştırmayı amaçlayan RepRap projesini başlattı. Açık kaynak kodlu bir yazılım ile başlayan proje Maketbot markalı ilk 3d yazıcısını üretti. Böylelikle 3 boyutlu yazıcılar daha yaygın hale gelmeye başladı. Günümüzde kolay kullanımı ucuz maliyeti ile daha da yaygın hale gelmektedir.

Türkiye’de ise ilk SLA 3 boyutlu yazıcı Arçelik tarafından kurulmuştur.¹¹  10 yıl içinde Arçelik’in RP (Rapid Prototyping) Laboratuarı Türkiye’nin ve Avrupanın en büyük laboratuvarlarından biri haline gelmiş, bunu 2000’li yıllarda kuyumculuk sektöründeki firmalar izlemiştir. 2003 yılından sonra ise 3d yazıcılar tıbbi 3d baskı uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır.

 3d Yazıcı Teknolojileri Nelerdir? Yaygın olarak üç değişik 3d yazıcı teknolojisi kullanılmaktadır. Bunlar FDM (fused deposition modeling) SLA (stereolithography), SLS (selective laser sintering) teknolojileridir. Kullanım kolaylığı ve ucuzluğu nedeniyle prototip ve son ürün üretimlerinde en yaygın olarak kullanılanı FDM teknolojisidir.¹⁴ FDM, yazıcılar exksrüzyon ile ileriye doğru sürülen materyalin ısıtılıp nozzle denen uçtan akıtılması ile aşağıdan yukarı doğru katmanların örülmesi esasına dayanan bir baskı şeklidir. Kızak ve miller vasıtasıyla nozzle x,y ve z eksenlerinde hareket ederek tabladan itibaren yukarı doğru obje meydana getirilir. Baskı esnasında sensörler yardımıyla istenilen sıcaklık değeri kontrol edilerek sıcaklık basılan termoplastiğin niteliğine göre ayarlanır. Değişik nitelikte termoplastikler kullanılabildiği gibi metal veya metal katkılı materyaller kullanan çeşitleri de mevcuttur.
Bir diğer 3 boyutlu yazıcı teknolojisi  ise SLA teknolojisidir. Bir tank içindeki reçine(resin) denilen bir sıvının lazer veya gün ışığı gibi çeşitli dalga boylarında ışığa maruz bırakılması ile “kürleme” denilen katılaştırma işlemi gerçekleştirilir. Tasarlanan model yine aynı formatta yazıcının arayüz programına aktarılır ve burada ışının siddeti ve zamanı her katman için ayarlanıp G-code üretildikten sonra baskıya başlanır. Daylight modelleri her katmanda aynı anda ışık yaydığından lazere göre daha hızlıdır. Kullanım zorluğu ve pahalı olması nedeniyle daha az tercih edilirken baskı hassasiyeti yüksek olduğundan daha ziyade kuyumculuk, dişçilik gibi sektörlerde kullanılmaktadır.

3D baskı fiyatı nasıl hesaplanır?3d baskı fiyatını hesaplarken şu faktörleri kullanmaktayız:

• 3D Basılacak Modelin Boyutları (hacim): Kullanılacak  malzeme miktarını doğrudan etkileyen bir faktör olarak maliyet hesabımızın temel unsurlarındandır.
• Kullanılacak 3D Baskı Yöntemi: FDM, SLA, SLS gibi çeşitli baskı yöntemlerinden hangisi kullanılarak üretim yapılacağı, maliyet hesabındaki faktörlerden bir diğeridir.
• Baskı Çözünürlüğü: 3d baskısı yapılacak modelin katmanları 50 mikron ile 400 mikron arası detayda basılabilmektedir. Ne kadar ince baskı alınırsa o kadar çok baskı malzemesi ve zaman harcanacağından 3d baskı  maliyet hesabında etkilidir.
•  Baskı Süresi: 3d baskıda kullanılan 3d yazıcının ne süre ile söz konusu projeye bağlı olarak çalışacağı, üretilen nesnenin maliyetine doğrudan etki eden bir diğer faktördür.
• Baskı Modelinin İç Doluluğu: Üretilecek 3 boyutlu nesnenin dış yüzeyinin detayı kadar, iç hacminin ne yoğunlukta dolulukta olacağı da harcanacak baskı maddesi ve zaman açısından etkili bir diğer faktördür.

3d Baskı fiyatı hesaplamada projenizin fdm yazıcılarla tahmini 3d baskı maliyetini bulmak için, fiyat hesaplama aracımızı kullanabilirsiniz. Ancak kullanılacak baskı yöntemi, kullanılacak polimerin  niteliği doluluk oranı örgü ve destek yapısı değişeceğinden nihai baskı fiyatı, yukarıdaki faktörler dikkate alınarak teknik ekibimiz tarafından belirlenecek ve size bildirilecektir.